Sherlock Holmes (książki)

Ta strona zawiera treści z Wikipedii będące na licencji Creative Commons.

Zobacz oryginalny artykuł i autorów.

Sherlock Holmes (wym. ˈʃɜrlɒk ˈhoʊmz) – postać fikcyjna, bohater powieści i opowiadań kryminalnych sir Arthura Conana

Doyle’a.

Holmes po raz pierwszy pojawił się w powieści Studium w szkarłacie, wydanej w 1887 roku. Łącznie Conan Doyle napisał 4 powieści (Studium w szkarłacie, Pies Baskerville'ów, Znak czterech, Dolina strachu) i 56 opowiadań o Holmesie.

Conan Doyle, znużony tworzeniem kolejnych opowiadań, w 1893 roku uśmiercił postać Sherlocka w utworze Ostatnia zagadka. Holmes zginął w walce ze swym największym wrogiem, geniuszem świata przestępczego profesorem Moriartym, gdy razem spadli do alpejskiego wodospadu Reichenbach. Jednak czytelnicy brytyjscy tak przywiązali się do genialnego Holmesa, że po „uśmierceniu” ich bohatera nosili czarne przepaski na znak żałoby. Protesty czytelników spowodowały, że detektyw pojawił się znów (sfingował swoją śmierć) w opowiadaniu Pusty dom wydanym w roku 1903.

Według własnej oceny Conana Doyle’a najlepszą z przygód detektywa była Nakrapiana przepaska niesie śmierć.

Najbardziej znanym ilustratorem, który odcisnął swoje piętno na postaci Holmsa był Sidney Paget, który zilustrował Przygody Sherlocka Holmesa, dwanaście krótkich opowiadań, które ukazywały się od lipca 1891 do grudnia 1892 w The Strand Magazine.

Charakterystyka postaci[]

Sherlock Holmes szukający śladów na miejscu zbrodni

Urodził się około 1854 roku. O jego sprawach rodzinnych wiadomo mało, gdyż rzadko o nich mówił Holmes był genialnym detektywem wykorzystującym do rozwiązywania zagadek kryminalnych metody, jak sam autor określał, dedukcji. W rzeczywistości używaną metodą było rozumowanie abdukcyjne. Swoje śledztwa opierał na umiejętności obserwacji i znajomości psychologii, chemii, balistyki, matematyki, a także dużej wiedzy na temat wielu kultur i religii. Kierował się też intuicją. Był również utalentowanym skrzypkiem i bokserem. Zwykle był opanowany, rzadko ujawniał uczucia, na wieść o zaręczynach Watsona zareagował: "Miłość to kwestia emocjonalna, a wszystko co emocjonalne, jest przeciwieństwem chłodnego rozsądku, który cenię nade wszystko. Sam nigdy się nie ożenię, chyba że coś zmieni moje zdanie" (Znak czterech). Nałogowo palił tytoń, czasem, mimo przestróg przyjaciela, zażywał kokainę i morfinę, twierdząc, że rozjaśniają umysł. Rzadko decydował się na oderwanie od pracy, urlop spędzał głównie na rozwiązywaniu zagadek (Dziedzice z Reigate, Diabelska noga). Holmes już w czasie studiów doskonalił swoją technikę dedukcyjną, prowadząc niekiedy dochodzenia w sprawach kryminalnych. Znane są dwie z nich: Gloria Scott i Rytuał Musgrave’ów. Potem zamieszkał razem z doktorem Johnem H. Watsonem, który był jego jedynym przyjacielem i śledził oraz zapisywał wydarzenia z kariery zawodowej Holmesa. Sherlock rozwiązał dziesiątki zwykle bardzo zawiłych i tajemniczych zagadek kryminalnych, nierzadko związanych z wysoko postawionymi osobami z całej Europy. Pierwszą ze spraw z udziałem Watsona było Studium w szkarłacie dziejące się około 1880 r.. Przyjaciele mieszkali przy ulicy Baker Street 221b, a ich gospodynią była pani Hudson. Później, w wyniku sprawy Znak czterech w 1888 r., Watson ożenił się, założył praktykę lekarską i wyprowadził się ze wspólnego lokalu. Po roku 1903 Holmes stracił kontakt z Watsonem, zamieszkał na niewielkiej farmie w nadmorskiej miejscowości i poświęcił się pszczelarstwu. W 1907 rozwiązał sprawę Lwiej grzywy. Ostatnią znaną sprawą był Jego ostatni ukłon w 1914 r. Najpóźniejszą wzmianką o Holmesie jest Przypadek szalonego profesora z 1923 r. Ostatnią opublikowaną przygodą są Psy się nie mylą (1927), jednak akcja dzieje się dużo wcześniej.

Wygląd[]

szczupła sylwetka,
pociągła twarz
orli nos,
paciorkowate, niebieskie oczy,
kraciasty płaszcz,
czapka typu deerstalker (ang. czapka łowców jeleni)
nieodłączna fajka

Taki wygląd Sherlock Holmes zawdzięcza ilustratorowi opowiadań (Sidney Paget), a nie ich autorowi.

Metody Sherlocka Holmesa[]

detektyw utrzymywał siatkę płatnych informatorów złożoną głównie z dzieci i byłych przestępców np. Studium w szkarłacie,
często działał w przebraniu, jako:

włóczęga np. Znak czterech,Diadem z berylami,
pastor, koniuszy np. Skandal w Bohemii,
hydraulik np. Charles Augustus Milverton,
dama np. Klejnot Mazarina,
kapitan statku np. Harpun Czarnego Piotra,
stary antykwariusz np. Pusty dom,
palacz opium np. Człowiek z wywiniętą wargą,

Sherlock Holmes ze swoją nieodłączną fajką

czasem powierzał Watsonowi zdobywanie informacji, zaś sam obserwował wszystko z ukrycia, interweniując w razie potrzeby np. Zniknięcie Lady Frances Carfax, Pies Baskerville'ów,
w walce z przestępcami stosował też siłę fizyczną np. Samotna cyklistka, Traktat Morski i podstęp np. Umierający detektyw,
lekceważył obowiązujące przepisy, gdy były sprzeczne z jego poczuciem sprawiedliwości np. Charles Augustus Milverton, Plany Bruce-Partington, Znamienity klient, Przygoda w Copper Beeches, Abbey Grange.

Sukces Holmesa może być połowiczny, ponieważ:

sprawcy pozostają nieuchwytni np. Grecki tłumacz, Kciuk inżyniera, Stały pacjent,
mimo rozwiązania zagadki pozostaje problem np. Diadem z berylami, Zniknięcie młodego lorda, Sprawa tożsamości
popełniał błędy np. Żółta twarz
spóźniał się z rozwiązaniem zagadki np. Tańczące sylwetki, Pięć pestek pomarańczy,
rozwiązanie mogło też nastąpić samoistnie np. Urzędnik maklerski, Przygoda w Copper Beeches.

Czasami:

brak zagadki, gdyż sprawca jest znany np. Charles Augustus Milverton, Znamienity klient
zagadka jest pozbawiona cech przestępstwa np. Nobliwy kawaler, Lwia grzywa, Żółta twarz, Żołnierz o bladym obliczu, Zaginiony sportowiec, Człowiek z wywiniętą wargą
popełniono inne przestępstwo, niż się wydawało np. Srebrny Płomień, Psy się nie mylą, Wampir z Susseksu, Zabójstwo przy moście, Przedsiębiorca budowlany z Norwood.

Sherlock Holmes w skupieniu analizujący sprawę.

Jego starszy brat Mycroft Holmes posiadał większe zdolności, lecz nie korzystał z nich tak często, jak Sherlock. Mycroft – o siedem lat starszy od niego – pracował na odpowiedzialnym stanowisku dla rządu królowej Wiktorii. Funkcjonował w stylu podobnym do sposobu pracy dzisiejszego komputera osobistego zaawansowanej generacji: przekazywano mu wszelkie informacje ze wszystkich departamentów, a tylko on w razie potrzeby potrafił od razu przytoczyć je z pamięci, a także pokazać ich wzajemny wpływ na siebie.

Holmes w kulturze[]

Sherlock Holmes jest także bohaterem wielu filmów, spektakli teatralnych i gier komputerowych, niekoniecznie będących ekranizacjami utworów Conana Doyle’a. Występował również w literaturze brukowej i komiksach. Można uznać, że postać ta stała się swoistą ikoną popkultury.

Filmy o Sherlocku Holmesie[]

Sherlock Holmes (film 2009)
Sherlock Holmes: Gra cieni
Holmes & Watson
serial telewizyjny wyprodukowany przez ITV Granada

Muzea Sherlocka Holmesa[]

Baker Street w Londynie
Meiringen (Szwajcaria)
Lucens (Szwajcaria)

Gry komputerowe[]

Sherlock Holmes jest także bohaterem serii gier komputerowych produkowanych przez Frogwares od 2002 roku między innymi:

Sherlock Holmes kontra Kuba Rozpruwacz,
Testament Sherlocka Holmesa,
Sherlock Holmes: Zbrodnia i kara,
Sherlock Holmes: Córa diabła.

Sherlock Holmes (książki)

Spis treści